AHA ve Omega 9'un Saç Onarımındaki Rolü: Bilimsel Bir İnceleme
Platformumuzdaki en çok okunan ve popüler makaleleri görmek için Trendler bölümüne geçebilirsiniz.
Son yıllarda saç bakım ürünlerinde "bağ onarıcı" (bond building) özellikler iddia eden birçok formülasyon ortaya çıkmıştır. Bu ürünlerin bazıları, saç hasarını geri çevirebileceği söylenen AHA (Alfa Hidroksi Asit) ve Omega 9 içeren bileşenler kullanmaktadır. Ancak, bu maddelerin saç yapısına etkileri ve onarım kapasiteleri hakkında bilimsel olarak net bir görüş birliği bulunmamaktadır.
AHA'nın Saç Üzerindeki Etkileri
AHA'lar, özellikle karboksilik asit sınıfına ait olanlar, saçtaki hidrojen bağlarının suya karşı tepkisini değiştirebilir. Bu değişim, saçın suya karşı daha dirençli hale gelmesini sağlar. Bilimsel literatürde, en az %5 oranında karboksilik asit kullanıldığında bu etkinin gözlemlendiği belirtilmektedir. Ancak, birçok kozmetik ürün formülasyonunda AHA oranı genellikle bu seviyenin altındadır. Örneğin, Wella'nın viral olan ürününde malic asit (bir AHA türü) içerik listesinde 29 bileşen arasında 11. sıradadır; bu da %5'in üzerinde olduğunu göstermez.
AHA'lar saçın iç yapısında köklü bir onarım sağlamaktan ziyade, saçın dış yüzeyinde suyun bağlanmasını engelleyerek saçın daha yumuşak ve daha az kabarık hissettirilmesine katkıda bulunur. Bu etki, saçın nem tutma kapasitesini artırmak yerine, suyun saç telinden uzak tutulması prensibine dayanmaktadır. Ayrıca, AHA içeren ürünlerin pH değerleri dikkatle ayarlanmalıdır; aksi halde saç yapısına zarar verebilirler.
Ayrıca Bakınız
Omega 9 ve Saç Lipid Tabakası
Omega 9, saç yüzeyindeki doğal lipid tabakasını (özellikle 18-MEA olarak bilinen yağ asidi) hedefleyen bir bileşen olarak tanıtılmaktadır. Saçın lipid tabakası, saç kutikülünün bütünlüğünü koruyarak saçın dış etkenlere karşı dayanıklılığını sağlar. Zamanla ve çeşitli stres faktörleriyle bu lipid tabakası zarar görebilir.
Wella'nın ürün açıklamasına göre Omega 9, saç yüzeyini kaplamakla kalmayıp kutikül içine nüfuz ederek koruyucu bir bariyer oluşturur. Bu bariyer, kutikülün kalkmasını azaltır ve saçın daha pürüzsüz, daha az kabarık ve kırılmaya karşı dirençli olmasını sağlar. Ancak, Omega 9'un 18-MEA lipidine biyolojik olarak özdeş olup olmadığı kesin olarak bilinmemektedir. Mevcut bilimsel bilgiler, saç lipid tabakasının hasar gördüğünde tam olarak yenilenmesinin mümkün olmadığını göstermektedir.
Ürün Formülasyonları ve Etkinlikleri
Çoğu saç bakım ürününde AHA ve Omega 9 gibi bileşenler, saçın iç yapısını onarmaktan çok saç yüzeyinde koruyucu ve yumuşatıcı etkiler sağlar. Ürünlerde bulunan katyonik bileşenler (örneğin Behentrimonium Chloride, Amodimethicone) saçın dış yüzeyini kaplayarak saçın daha kolay taranmasını ve daha az zarar görmesini destekler, ancak bunlar yeni veya benzersiz bileşenler değildir.
AHA içeren ürünlerin etkinliği, kullanılan AHA'nın türüne, konsantrasyonuna ve ürünün pH değerine bağlıdır. Özellikle %5 ve üzeri konsantrasyonlarda AHA'lar saçın hidrojen bağlarını etkileyerek su direncini artırabilir. Ancak, bu tür ürünlerin genellikle şampuan veya durulanabilir saç kremi formunda olması nedeniyle, etkileri ürün yıkandıktan sonra azalabilir. Bu nedenle, AHA içeren saç bakım ürünlerinde pre-şampuan uygulamaları veya saçta bırakılan (leave-in) ürünler tercih edilmektedir.
Isı Uygulaması ve Asidik Ürünler
Isı uygulamasının asidik saç bakım ürünleriyle birlikte kullanımı konusunda net bilimsel veriler sınırlıdır. Ancak, asidik ürünlerin cilt üzerinde fotosensitivite oluşturabileceği bilinmektedir. Saç bakımında ise, ısı uygulaması genellikle saçın daha iyi emilim sağlaması için tercih edilir. Yine de, asidik ürünlerin yüksek konsantrasyonlarda ve ısı ile birlikte kullanımı saç yapısına zarar verebilir. Bu nedenle, bu tür uygulamalarda ürünün formülasyonu ve kullanım talimatlarına dikkat edilmelidir.
Sonuç Değerlendirmesi
AHA ve Omega 9 içeren saç bakım ürünleri, saçın dış yüzeyini koruyarak ve su direncini artırarak saçın daha sağlıklı görünmesini sağlayabilir. Ancak, bu bileşenlerin saçın iç yapısını gerçek anlamda onardığına dair bilimsel kanıtlar sınırlıdır. Ürünlerin içerik listelerindeki AHA oranları genellikle onarım için yeterli seviyede değildir ve Omega 9'un saç lipid tabakasını biyolojik olarak yenilediği kesin değildir.
Bu nedenle, saç bakımında bu tür ürünlerin kullanımı, saçın dış yüzeyini korumaya yönelik destekleyici bir yaklaşım olarak değerlendirilmelidir. Saçın yapısal hasarlarının tamiri için daha ileri ve bilimsel olarak kanıtlanmış yöntemlerin araştırılması gerekmektedir.
"AHA'lar saçtaki hidrojen bağlarının suya karşı tepkisini değiştirerek saçın su direncini artırabilir, ancak bu etki için %5 ve üzeri konsantrasyonlar gereklidir."
— Bilimsel Araştırmalar
"Omega 9, saç yüzeyindeki lipid tabakasını hedefleyerek koruyucu bir bariyer oluşturabilir, ancak lipid tabakasının tam onarımı mümkün değildir."
— Ürün Bilgileri ve Literatür
Kaynaklar
Beauty Brains Podcast, Episode 312
Michelle Wong IG Video (Kimya PhD)




























