Saç Proteini ve Saç Tiplerine Göre Farklı Tepkiler: Bilimsel Bir İnceleme
Platformumuzdaki en çok okunan ve popüler makaleleri görmek için Trendler bölümüne geçebilirsiniz.
Saçın temel yapısı keratin adlı proteinden oluşur. Ancak, saç bakım ürünlerinde bulunan proteinlerin saç üzerinde gösterdiği etkiler kişiden kişiye farklılık gösterir. Bu farklılıkların temelinde, saç yapısının karmaşıklığı ve kullanılan protein türlerinin çeşitliliği yatar.
Keratin ve Saç Yapısı
Keratin, saçın ana yapısal proteini olmasına rağmen, saçtaki keratin türleri ve bunların birbirine bağlanma şekilleri farklılık gösterir. Saça dışarıdan uygulanan keratin, saçın yapısına entegre olmaz; bu durum, yün bir kazağın delik kısmına yün parçası koymaya benzetilebilir. Bu nedenle, keratin içeren ürünlerin saç onarımında doğrudan yapısal güçlendirme sağlaması beklenmez. Trefor Evans gibi saç bilimi araştırmacıları, keratin içeren ürünlerin saç yapısını tamir etme iddialarının yanlış anlaşılmalara dayandığını belirtmektedir.
Ayrıca Bakınız
Hidrolize Proteinlerin Saç Üzerindeki Rolü
Kozmetik kimyagerler, hidrolize proteinlerin (kimyasal olarak parçalanmış ve moleküler boyutu küçültülmüş proteinler) saç yüzeyine kalıcı olarak yapışmadığını ve uzun süreli kondisyona katkı sağlamadığını ifade etmektedir. Hidrolize proteinlerin çoğu, saçın korteks tabakasına nüfuz edemeyecek kadar büyük moleküler yapıya sahiptir. Ancak bazı küçük moleküllü peptitler ve amino asitler saç yapısında güçlendirme etkisi gösterebilir. Örneğin, kreatin gibi bazı amino asitler saçın dayanıklılığını artırabilir. Fakat saç ürünlerindeki hidrolize proteinler, saçta daha küçük bileşenlere ayrışmaz, dolayısıyla amino asit bileşimi ürünün etkinliğini doğrudan belirlemez.
Protein Ürünlerinin Saçta Farklı Tepkiler Vermesinin Nedenleri
Bazı saç tiplerinde protein içeren ürünlerin olumsuz etkiler göstermesinin nedeni, ürünün protein içeriğinin saçın ihtiyaç duyduğu kondisyona göre yetersiz kalması olabilir. Özellikle yüksek poroziteli, hasar görmüş saçlar için formüle edilen protein ürünleri, düşük poroziteli saçlarda ağır ve sert bir his bırakabilir. Bu durum, ürünün kondisyona etki eden diğer bileşenlerinin yetersiz kalması ve saç yüzeyinin pürüzlü kalmasıyla açıklanabilir.
Ayrıca, saç ürünlerinde keratin genellikle "onarıcı" etkisi olduğu algısıyla pazarlanır ancak bu etki çoğunlukla ürünün diğer nemlendirici ve yumuşatıcı bileşenlerinden kaynaklanır. Kozmetik kimyagerler, keratin gibi proteinlerin ürünlerde "iddia bileşeni" (claims ingredient) olarak kullanıldığını, gerçek etkinin farklı içeriklerden geldiğini vurgulamaktadır.
Salonda Uygulanan Keratin Tedavileri ve Saç Ürünleri Arasındaki Fark
Salonda uygulanan keratin tedavileri (örneğin Brezilya fönü) kimyasal reaksiyonlarla saç yapısını değiştiren işlemlerdir ve bu tedavilerde keratin, ürünlerdeki keratinden farklı şekilde etki eder. Ancak bu tedavilerde de keratin bazen sadece pazarlama amacıyla kullanılır ve tedavinin esas etkisi farklı kimyasal bileşenlerden kaynaklanabilir.
Saç Tipi ve Ürün Formülasyonu
Saçın protein ürünlerine verdiği tepki, saçın porozitesi, kalınlığı ve genel durumu gibi faktörlere bağlıdır. İnce telli ve düşük poroziteli saçlar, ağır protein ve yağ içeren ürünlerde olumsuz tepki verebilirken, hafif formüllerle protein kullanımı saçta hacim ve güçlenme sağlayabilir. Bu nedenle, protein ürünleri seçilirken saç tipine uygun formülasyonlar tercih edilmelidir.
Yanlış Anlamalar ve Onaylama Yanlılığı
Protein aşırı yüklenmesi ve protein duyarlılığı gibi kavramlar, bilimsel olarak kesinleşmemiştir. Kullanıcılar, protein içeren ürünlerden olumsuz sonuç aldıklarında, sorunun protein kaynaklı olduğunu varsayabilirler. Bu durum, onaylama yanlılığı olarak adlandırılır ve gerçek nedenler göz ardı edilir. Protein etkisini kesin olarak değerlendirmek için, aynı ürünün protein içermeyen versiyonlarıyla kör testler yapılması gerekmektedir.
Sonuç
Saç bakımında protein kullanımı, saç yapısının karmaşıklığı ve ürün formülasyonlarının çeşitliliği nedeniyle kişisel farklılıklar gösterir. Protein içeren ürünlerin saçta doğrudan yapısal onarım sağlaması bilimsel olarak desteklenmemektedir. Ürünlerin etkisi, protein dışındaki bileşenlerin saçla etkileşimine bağlıdır. Saç tipine uygun ürün seçimi ve doğru formülasyonlar, istenen sonuçların elde edilmesinde kritik öneme sahiptir.
Saç bakımında protein kullanımı, sadece içerikteki proteine değil, ürünün genel formülasyonuna ve saç tipine bağlı olarak değerlendirilmelidir. Bilimsel yaklaşımla ürün seçimi, saç sağlığını desteklerken yanlış beklentilerin önüne geçer.
Kaynaklar
Trefor Evans, Saç Bilimi Sunumu: https://youtu.be/nEJygXgtG-0?si=QXGZNz76vsB_H_08
Dr. Heleen Kibbelaar, Instagram Paylaşımları: https://www.instagram.com/p/CXRETKGoIeJ/, https://www.instagram.com/p/CXjEvdOof8r/
The Beauty Brains Podcast: https://thebeautybrains.com/2016/06/can-hair-really-be-sensitive-to-protein-episode-139/
Chemists Corner, Claims Ingredients: https://chemistscorner.com/what-are-claims-ingredients/
Reddit r/HaircareScience Tartışması: https://reddit.com/r/HaircareScience/comments/1iglgde/why_do_some_peoples_hair_react_better_to_protein/




























